Şarkı ve Videoların Telif Hakkı Nedir?
Yaratıcı eserler, eser sahibinin çıkarlarını korumak için “telif hakkı” adı verilen bir korumaya tabiidir. Günümüzde şarkılar ve videolarda yaratıcı eserler kapsamında değerlendirilerek çoğaltılması, dağıtılması ve üzerinden gelir elde edilmesi gibi konularda korunur.
Telif hakkına tabii olan eserler üzerindeki tüm haklar, eser sahibine aittir. Eser sahibi aksine izin vermediği müddetçe üçüncü şahıslar tarafından kullanılamaz. Günümüzde yaşanan en büyük sorunlar arasında izin almaksızın sosyal medya hesaplarında bu eserlerin kullanılması gelmektedir.
Telif hakkı: eserin oluşturan kişilere belirli haklar veren ve hukuken korunan bir düzenlemedir.
Şarkıların Telif Hakları Nelerdir?
Bilindiği üzere şarkılar pek çok bileşenden oluşabilir. Günümüzde daha çok söz ve müzik olarak iki temel bileşenden oluştuğu kabul edilir. Her iki bileşende farklı kişiler tarafından oluşturulmasına rağmen yine de eser sahiplerinin yararına olacak şekilde korunur.
Aynı zamanda sosyal medyanın ve teknolojinin gelişmesi ile birlikte oluşturulan tüm müzik eserleri uluslararası düzeyde korunmaktadır. Başka bir deyişle başka bir ülkede ünlü olmuş bir şarkının herhangi bir bileşenini izin almaksızın herhangi bir projede kullanmanız yasaktır.
Videoların Telif Hakları Nelerdir?
Videoların içine pek çok farklı değişken girdiği için onların telif hakkı biraz daha fazla bileşenle korunmaktadır. Yine de aynı şekilde (standart olarak) videoların; görüntü ve ses olmak üzere iki farklı bileşenden oluştuğu kabul edilir. Bunun dışında özgün bir şekilde yorumlanmış bile olsa; videolara konu olan sanat eserleri (kitaplar, tiyatrolar gibi) ayrıca telif hakkına dahil olabilir.
Peki ama nasıl kullanabilirsiniz?
Bazı eserler yayıncılar tarafından kamunun kullanımına açık olarak lisanslanabilir. Bu gibi durumlarda eserleri izin verilen şekillerde kullanabilirsiniz. Çoğunlukla bu müzik ve videoların yayınlandığı adresler üzerinden alarak ücretsiz bir şekilde kullanmanız mümkündür.
Aynı şekilde günümüzde en fazla tercih edilen ve kullanılan kütüphaneler arasında, youtube kitaplığı yer alır. Bu kitaplık üzerinden dilediğiniz gibi eserleri alabilir ve hızlı bir şekilde kullanmaya başlayabilirsiniz.
Lisanslama Nedir? Nasıl İzin Alınır?
Herhangi bir dijital eseri (müzik olabilir, video yada görsel olabilir) eser sahibinden lisans karşılığında dilediğiniz gibi kullanabilirsiniz. Lisanslama konusunda çoğunlukla eser sahipleri izin verebildiği gibi bu konuda çalışmalar yapan pek çok kuruluşta bulunur. Lisanslama işlemine izin vermeyen ve eserlerini para karşılığı satmayan eser sahipleri olduğunu da belirtelim.
Aynı şekilde izin alınmış materyal barındırıyor dahi olsa, ortaya çıkan yeni eserin telif hakkının oluşturucuya ait olduğu da unutulmamalıdır. Bu eserlerden sesin çıkarılması ya da diğer bileşenlerinin uzaklaştırılması bu durumu ortadan kaldırmayacaktır.
Her durumda telif hakkı ile korunan bir eseri kullanabilmek için ya eser sahibinin kamuya açık bir şekilde etiketlemiş (lisanslamış) olması gerekir. Ya da onun iznini alarak kullanmanız gerekmektedir. Kişisel sosyal medya hesaplarında kullanılan müzik ve görsel dosyalara da eser sahiplerinin dilerlerse hak iddia edebileceği de unutulmamalıdır.